ตามธรรมเนียม คือพอสร้างฟอนต์เสร็จตัวนึงแล้วเราจะเอามาเล่าที่นี่ด้วยความเห่อ อย่างน้อยก็เป็นการบันทึกไว้เผื่อลืมว่าตอนนั้นตัวเองคิดอะไร ทำไมถึงทำมันขึ้นมา เคยลองไม่บันทึก เพราะกะว่ายังไงก็จำได้ ปรากฏว่าพอกาลเวลามันพัดพาไป เราก็ลืมจนได้ เสียดายมาก
คราวนี้เป็นคิวของการทำฟอนต์แม่ไก่ ฟอนต์ล่าสุดในตระกูลฟอนต์ iannnnn ยุคใหม่ ถัดจากฟอนต์ เป็ด หมา ห่าน เสือ และนกฮูก ยังไม่นับที่ถอดลายมือของสะอาดและพลอย (ทั้งหมดสามารถดาวน์โหลดได้ฟรีจากเว็บฟอนต์ > iannnnn )
ฟอนต์แม่ไก่ ดาวน์โหลดฟรี ใช้ฟรี ใช้ทำมาหากินก็ได้ตามสบาย ที่ f0nt.com/release/iannnnn-hen/
ประวัติของฟอนต์แม่ไก่คร่าวๆ แบบเชิงบวก เชิงโฆษณา เชิงภาพลักษณ์ สามารถอ่านได้จากลิงก์ข้างบนนี้ เขียนให้มันสวยๆ สำหรับคนผ่านไปผ่านมา
เวอร์ชันเนิร์ด เขียนบันทึกระหว่างทางการทำฟอนต์ ที่แปะไว้ในฟอรั่มหลังบ้านของเว็บฟอนต์ โชว์ไปเลยว่าเราทำงานช้าแค่ไหน เจอปัญหาอะไร แปะไว้ที่นี่ : ฟอนต์แม่ไก่ (iannnnn-HEN)
และเวอร์ชันบ่นให้คนรู้จักฟัง จะอยู่ถัดจากนี้ไปครับ…
เป็นที่น่าใจหายมากๆ ที่ปีนี้ทั้งปี เราเพิ่งทำฟอนต์ออกมาได้แค่ฟอนต์เดียว จากที่เคยตั้งเป้าไว้ว่า 3-4 เดือน น่าจะมีสักฟอนต์ และก็จะทยอยทำแจกฟรีไปเรื่อยๆ จนตัวเองไม่ไหว เป็นงานอดิเรกที่ทำแล้วเพลิน แถมเรายังดื่มกินคำชื่นชม ขอบคุณ เสพความภูมิใจที่ได้ผลิตงานที่ตัวเองชอบออกมาสำเร็จ นี่เป็นกิเลสส่วนตัว มากกว่าเงินทอง ที่เราขัดแย้งกับเมียมาตลอด (เมียอยากให้ทำอะไรที่มันทำแล้วรวยน่ะ แต่เราไม่ถนัดจริงๆ)
กลับมาเรื่องการทำฟอนต์ เราพบว่าเรามีปัญหาเดิมที่เกิดขึ้นในระยะหลังมานี้ คือ เราไม่ค่อยรู้จักพอ รู้จักการหยุด แล้วก็ปล่อยมันออกจากมือ ให้ไปสู่โลกกว้างได้เแล้ว งานมันไม่มีวันสมบูรณ์หรอก ถ้าจะแก้คือมึงก็แก้ไปเรื่อยๆ นั่นแหละ ไม่มีวันจบ
สิ่งนี้เกิดขึ้นหนักมากกับฟอนต์แม่ไก่ ซึ่งเอาจริงๆ นับย้อนไปถึงตอนเริ่มโปรเจกต์ iannnnnPNG เมื่อปี 2006 (ก็คือยี่สิบปีแล้ว…) เราอยากทำฟอนต์มินิมัล-ไม่มีหัวขึ้นมาสักชุด มาใช้ทดแทน หรืออย่างน้อยก็วางเคียงคู่ฟอนต์เจ้าตลาดในสมัยนั้นที่ยังไม่มีเวอร์ชันแจกฟรี แต่ก็พับไป บอกตามตรงว่าปากดี แต่ฝีมือไม่ถึง ออกแบบยังไงก็ไม่ลงตัว และไม่พยายามมากพอ มันเลยถูกปล่อยทิ้งร้าง แต่ชื่อมันสวย เลยอยากทำต่อในดีไซน์อื่น
ต่อมา พอถึงยุคสมัยของฟอนต์ iannnnn รุ่นใหม่ๆ ที่เปลี่ยนไส้ในจาก kerning + liga เป็นระบบ kerning + mark (อ่านไม่รู้เรื่องก็ช่างมันเถอะ) และปรับสเกลฟอนต์เพื่อให้รองรับกับยุคสมัยปัจจุบัน และสร้างด้วยโปรแกรมฟอนต์แล็บราคาแพงระยับ ผมยังขุดดีไซน์ที่ร่างไว้จากฟอนต์มินิมัล-ไม่มีหัว มาลองเติมหัวดู เออ เข้าท่านี่หว่า
คู่ขนานกับการได้เห็นฟอนต์ iannnnnGMO ที่ทำไว้เมื่อ 20 ปีก่อน (2005) แล้วดันเห็นว่ามันยังคงถูกใช้งานอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน
ซึ่งอย่างที่บอกว่า เทคโนโลยีการแสดงผลฟอนต์มันเปลี่ยนไปเยอะ ส่วนฝั่งของดีไซน์ คนทำเองก็เห็น “บาดแผล” ในงานของตัวเองมาตลอด อยากแก้ตรงนั้น อยากปรับตรงนี้ แต่ก็ยังไม่มีแรงใจจะรื้อใหญ่ คืองานแก้บาดแผลและแก้โครงสร้างภายในเนี่ยมันใหญ่เกินคำว่าสนุก (เป็นคีย์เวิร์ดหลักในชีวิตผมหากจะเลือกหมกมุ่นอยู่กับอะไร มันต้องสนุกก่อนดิ ไม่งั้นจะไม่มีแรงทำ)
ใจจริงอยากลบมันออกและป่าวประกาศว่าอย่าใช้ GMO ได้ไหม เห็นแล้วฉันอยากกรี๊ด แต่ก็ทำไม่ได้ เพราะกระสุนถูกปล่อยออกไปนานเกินจะควบคุมแล้ว
ความที่มีไอเดียฟอนต์นึงวนเวียนในหัวมากว่าสิบปี และความอยากรีโนเวตฟอนต์เดิม ทั้งสองสิ่งนี้เป็นแรงบันดาลใจให้เคาะโปรเจกต์ฟอนต์แม่ไก่ขึ้นมาเมื่อปี 2021 …ใช่ 4 ปีแน่ะ
ที่ชื่อฟอนต์แม่ไก่ก็เพราะ ฟอนต์นี้เริ่มจากการที่เรามี ก.ไก่ แบบที่ชอบอยู่ในหัวเป็นตัวแรก เลยอยากพัฒนาต่อให้ออกมาเป็นฟอนต์ เลยตั้งชื่อ(ตอนนั้น)ว่า iannnnn-CHICKEN
ที่ตลกก็คือพอพัฒนาดีไซน์ไปเรื่อยๆ เรากลับนั่งปรับ ก.ไก่ อีกหลายครั้ง (คือเวลาออกแบบฟอนต์ เราจะแก้ไปแก้มา ทั้งในกระดาษและในคอมพ์) จนสุดท้ายก็กลายเป็น ก.ไก่ แบบที่เห็นในปัจจุบัน
คือสำหรับเรา (ที่เป็นสายมวยวัดนะครับ ไม่ใช่สายหลักที่เขาร่ำเรียนกันเป็นระบบและฉลาดกว่านี้มาก) การพัฒนาฟอนต์ 1 ตัว มันดูแค่ตัวเดียวโดดๆ ไม่ได้ เวลาทำไปเรื่อยๆ แล้วหันกลับมาเช็ก
มีไหม ตัวที่เห็นแล้วมันกระโดดออกจากกลุ่ม ไม่เข้ากับพวก ถ้ามีก็เอามาเกลาๆ ให้เข้า
บุคลิกของน้ำเสียงที่ต้องการสื่อสารจากฟอนต์นี้ยังคงเป็นแบบที่เราตั้งใจไว้ไหม ถ้ามันเปลี่ยน เหตุผลที่เปลี่ยนไปนั้นเราโอเคไหม ถ้าโอเคก็รื้อ แล้วไปต่อ
เนื่องจากมันเป็นโปรเจกต์ส่วนตัวที่ทำสนุกๆ การเปลี่ยนแนวกลางคัน เลยไม่รู้สึกว่าเป็นการขาดทุนอะไร เหมือนเห็นว่าวิ่งไปเลนใหม่น่าจะสนุกกว่าย้ำอยู่เลนเดิม ก็เปลี่ยน มักง่ายจังวะ
ซึ่งฟอนต์ไก่ ที่ถูกเปลี่ยนเป็นแม่ไก่ ก็เข้าข่ายนี้ มันถูกทำทิ้งไว้ปีนึง เอามาดูใหม่ ไม่ชอบบุคลิกนี้แล้ว ขอเปลี่ยนโทนหน่อย แต่ระหว่างนั้นก็เก็บเกี่ยวอะไรมาเพื่อเป็นทุนไว้สำหรับการไปต่อ เราโพสต์และทดความคิดไว้ในบอร์ดฟอนต์ อายคนเขาเหมือนกัน (ถึงจะอ่านแค่ไม่กี่คน) แต่ก็อยากบันทึกทิ้งไว้อยู่ดี
จนสลับไปทำฟอนต์อื่นๆ หลายตัว แล้ววนกลับมาสู่โปรเจกต์ที่ต้องการแรงใจในการผลักดันให้จบให้จงได้
2021 เริ่มออกแบบ
ก็คือรื้อใหม่ทั้งหมดตั้งแต่แรกอีกแล้วครับ เวอร์ชันล่าสุด (ที่เป็นเวอร์ชันจริง) ตัดสินใจกำหนดน้ำเสียงของตัวอักษรว่า เราจะไม่ตะโกนโฉ่งฉ่างมาก บุคลิกไม่ตะโกนนัก แปลง่ายๆ ว่ามันจะไม่ฉูดฉาดเท่าไหร่ แต่ก็ยังพอดูออกว่าเหมือนฟอนต์ที่ชินตาในสมัยก่อน เอามาปรับให้มันดูเล่นๆ มากขึ้น น่าจะได้ใช้งานเป็นปัจจุบันมากขึ้น ไรงี้
(ลองย้อนไปดูข้างบนแล้วเปรียบเทียบก็ได้ครับ ดีไซน์ยุคแรกๆ ก็คือเฟี้ยวฟ้าว ถ้าใช้ในงานก็คือจะมีบุคลิกที่จี๊ดประมาณนึง แต่แบบใหม่จะนุ่มและน่ารักกว่า นี่จึงเป็นน้ำเสียงของชื่อ “แม่ไก่” ที่ตั้งใจ)
พอ DNA มันมา ทีนี้ก็ยาวเลย งานออกแบบไปทำไป แก้ไป ที่จริงก็ใช้เวลาหลังเสร็จงานมานั่งปั่นฟอนต์ก่อนนอนทุกคืนที่ว่าง โดยที่ได้รับอนุญาตจากเมียแล้ว
การได้นั่งทำฟอนต์ทุกคืน แม้จะคืนละนิดละหน่อย อาจจะชั่วโมง หรือสองสามสี่ชั่วโมง จะเรียกว่าผ่อนคลายไหมก็คงใช่และไม่ใช่ คือมันสนุก เพลิดเพลิน เป็นงานอดิเรกในฝัน ที่ถ้ามีแรงเราก็จะทำไปเรื่อยๆ… แต่ก็แลกมาด้วยข้อจำกัดของความชรา ตอนนี้เราอายุ 40 กว่าแล้ว ไม่ใช่ไอ้หนุ่มไฟแรงที่ทำแป๊บๆ ก็เสร็จ หรือโต้รุ่งได้ทั้งคืนโดยไม่ต้องมีภาระ หรือเสียสุขภาพอะไร
ฟอนต์นี้เราตั้งใจจะทำ “ดีไซน์หลัก” ให้เสร็จใน 1 เดือน ซึ่งก็ทำได้จริง เสร็จดีไซน์หลักในดราฟต์แรกก่อนขึ้นเดือนพฤษภาฯ
แต่นั่นคือครึ่งเดียว งานออกแบบฟอนต์สนุกๆ มันคือครึ่งเดียว
ครึ่งหลังที่เหลือคือการเช็ดขี้เช็ดเยี่ยว ใส่เครื่องปรุง เติมกะปิน้ำปลาให้กับมัน นั่นคือฝั่งดีไซน์ ที่แก้และเพิ่มเติมจนคืนสุดท้ายของเดือนพฤษภาคม แต่ไอ้ที่หนักจริงๆ คือฝั่งงานกรรมกร ตรวจสอบความเรียบร้อย ปรับตรงนั้นเข้ามา ตรงนี้ออกไป ช่องไฟให้พอดี สระอีวางตรงนี้ ถ้าสระอิให้ขยับไปหน่อย ทำซ้ำๆ จนเสร็จ
พอเสร็จก็มานึกว่า เออไอ้ที่ทำไปมันน่าจะดีได้มากกว่านี้ (เริ่มละมึง) ก็เลยรื้อใหม่ (หมายเหตุเนิร์ด : เราแก้ระบบมาร์กจากแต่เดิมแค่มีวรรณยุกต์และสระบนแค่สองชั้น ขอปรับใหม่เป็นแปดตำแหน่ง มันจะได้คัสตอมได้ดั่งใจ)
ในภาพจะมีดาวสีแดงๆ เหนือ ก.ไก่ …นั่นแหละการวางตำแหน่งวรรณยุกต์ต่างๆ แล้วก็จะมีไอ้อะไรแบบนี้ที่เป็นส่วนผสมของความเรื่องมาก และความอยากลอง มันจะประมาณว่า “ไหน ฟอนต์นี้มันก็ใช้เวลาทำมานาน ขอใส่ไอ้นี่ลงไปนิดนึงเหอะวะ” งี้ ด้วยความที่รู้ชะตาว่าถ้าปล่อยมันไปสู่โลก มันคงจะอยู่ไปอีกอย่างน้อย 20 ปีเหมือนบรรพบุรุษของมันแน่ๆ แล้วทำไมจะปล่อยให้มีบั๊กอันไม่พึงประสงค์หลุดรอดไปได้อีกล่ะ
เนี่ย ไอ้ความคิดแบบข้างบนเนี่ยอันตรายต่อ “ความเสร็จของงานตามที่ตั้งใจไว้” มาก เราเลยใช้วิธีประจานตัวเองลงโซเชียลด้วย คือทำเสร็จแค่ไหนก็ทวีตไป จะได้รู้ว่าเราควรย้ำคิดย้ำทำ ย้อนโพรเซสกลับไปแก้ไขในเรื่องที่ “ปล่อยผ่านหน่อยก็ได้มั้ง” ให้น้อยที่สุด
นั่งทับมือไว้ ได้บ้างไม่ได้บ้าง จองคิวไว้ในบอร์ดแล้ว แต่น้องๆ พี่ๆ ที่ไฟแรงกว่า ก็ลงคิวปล่อยฟอนต์กันรัวๆ จนยาวขนาดที่ปล่อยฟอนต์ใหม่วันละ 7 ตัว ก็ยังทลายคิวไม่สำเร็จ
สุดท้าย ฟอนต์แม่ไก่ก็เสร็จ 100% แต่ปล่อยไม่ทันเดือนพฤษภาคมอย่างที่ประกาศและประจานไว้
3 มิถุนายน เราไปเที่ยวกับครอบครัว ไปนอนบ้านสวนของเพื่อน(วุฒิ)ที่แปดริ้ว ในห้องคือทุกคนหลับกันหมดแล้ว ไม่มีโต๊ะ ไม่มีเก้าอี้ แต่รู้สึกว่าอยากจบงานนี้แล้ว ไม่งั้นคงนอนไม่หลับ
เราเดินออกมาจากห้อง ที่นั่นเป็นโกดังอุตสาหกรรมขนาดใหญ่และที่เก็บของเก่า เฟอร์นิเจอร์เก่า ข้างนอกมืดสนิท ไม่มีไฟ ก็เอาไฟฉายส่องหาเก้าอี้ที่พอจะมีวางไว้สักแห่ง โชคดีที่ไม่มีผี (หรือไม่เห็นก็ไม่รู้) เลยได้เก้าอี้มา ก็เอามานั่งหน้าตู้ลิ้นชัก ใช้เป็นสเตชันในการแก้ไขครั้งสุดท้าย และออกแบบมาสคอตของฟอนต์นี้ (เออ งานสำคัญของเราคือคิดมาสคอตในแต่ละฟอนต์ ถ้าคิดไม่ออกก็จะไม่ยอมปล่อย 55555)
ได้แม่ไก่และตระกูลน้องไข่มาเป็นที่สำเร็จ
ก็เอามาประกอบและทำเป็นอาร์ตเวิร์ก (ภาพบนสุด และภาพอื่นๆ ในหน้าโหลดฟอนต์แม่ไก่ ) จึงสบายใจ และหลับได้
แล้ววันนี้ก็ปล่อยฟอนต์นี้ เป็นอันจบงานอดิเรกที่ดูจะเป็นภาระเหลือเกิน แต่มันสนุกง่ะ เลิกไม่ได้
ยิ่งคืนนั้นลูกสาวคนเล็กมาคุยเรื่องฟอนต์ โม้ให้ลูกฟังว่าเนี่ย พ่อก็ทำฟอนต์ด้วยนะ – ใช่ๆ ฟอนต์หมาใน Canva ที่หนูใช้นี่ลายมือพ่อเอง คุ้นไหมๆ จากนั้นลูกก็ถามชื่อฟอนต์แต่ละตัวที่ทำ เราก็อวดไปด้วยความใจฟู
และคำถามสุดท้ายก็คือ หลังจากฟอนต์แม่ไก่แล้ว พ่อจะทำฟอนต์เป็นสัตว์อะไรต่อ
เราบอกว่าฟอนต์แมวพ่อขอต๊ะไว้ก่อน อยากทำให้เป็นฟอนต์ที่รักสุดๆ ไม่แพ้ฟอนต์หมา แต่ตอนนี้ยังนึกไม่ออก (มาถึงวันที่พิมพ์นี่ก็พอจะนึกออกแล้วว่าอาจจะเป็นลูกผสมของ iannnnnPNG กับแม่ไก่ก็ได้ ทดไว้เท่านี้พอ)
ลูกเลยเสนอว่า หนูขอชื่อฟอนต์หมู
ได้ ฟอนต์หมู เจอกัน ตัวถัดไปนี้เลย!
––––––––––––––––––––––––––––––––
Post-credits scene : สุดท้ายนี้ ขอฝากฟอนต์แม่ไก่ในอ้อมอกอ้อมใจทุกคนที่ผ่านมาอ่านด้วยนะครับ (น่าจะประมาณ 3 คน) และฝากฟอนต์ exclusive เป็นแม่ไก่นุ่มพิเศษ 3 น้ำหนักเท่ากัน แต่มุมมน ก็จะนุ่มน่ารักขึ้นไปอีก ซึ่งเซ็ตพิเศษนี้ไม่ได้แจกฟรี ถ้าชอบก็สามารถ donate เท่าไหร่ก็ได้ เดี๋ยวผมจะส่งแม่ไก่นุ่มให้เป็นการสมน้ำหน้าคุณครับ
